|
EEN WONDER
Over de heilzame invloed van
computerspelletjes.
Ik kon mijn ogen niet geloven! Joske moest zijn boeken nog eens inkijken
voor een toets, en hij stopte meteen met spelen aan de computer. Zonder
tegenpruttelen ging hij zijn mappen halen, nam ze door en legde ze na
een tijdje op mijn schoot. ‘Ik ken het! Ik vroeg hem alles op. Als hij
een zeldzame keer verkeerd was, protesteerde hij niet. Hij wilde er zich
niet haastig van af maken, maar drong integendeel aan als ik iets te
vluchtig over een onderwerp was heengestapt.
Wat een verschil met vroeger! Toen we hem vorig jaar zijn tafels moesten
opvragen was het één gesleur en een getrek voor hij bereid was om zich
te laten testen, één gemits en gemaar voor hij zich de volgende vraag
liet stellen, één gevloek en een gezeur als hij het antwoord niet meteen
wist
Wat is er gebeurd? Dat hij een meester heeft, zal er wel iets voor
tussen zitten. Blijkbaar doet het hem toch iets dat hij dit jaar ook een
meester heeft, al vindt hij de juf beter. Want langzamerhand was
gedurende dit schooljaar in hem het plan gerijpt om meester te worden
als hij groot was.
Maar ook het feit dat de tafels van vermenigvuldiging wat op de
achtergrond zijn komen te staan, zal hebben bijgedragen tot zijn
veranderde houding tegenover huiswerk en leren. Met vermenigvuldigen had
hij het erg moeilijk. Als hij rustig kon nadenken wilde het wel lukken.
Maar als het snel moest gaan, maakte hij fouten, en dat kon hij niet
verdragen.
Dat kwam des te harder aan omdat hij in het eerste studiejaar bij de
beste was voor lezen, waar toen de nadruk op lag. Het moet hem zeer
zwaar zijn gevallen om dat te verwerken. Want dat hij zich zo
verlustigde in zijn lezen had alles te maken met het feit dat hij door
de meer sportieve belhamels van zijn klas geleidelijk van het
voetbalveld werd verdreven. Dat hij zeer goed was in de klas, kon één en
ander compenseren. Maar die nieuwe positie werd aangetast door zijn
falen in wiskunde. Doordat de tafels wat op de achtergrond waren komen
te staan, konden nu andere terreinen meer aan bod komen, waar hij dan
weer beter in was.
Al die verschuivingen moeten hem geleidelijk hebben leren verdragen dat
hij niet op alle terreinen de beste was. Onlangs hoorde ik een
vriendinnetje hem vragen wie de slimste was van de klas. Zonder aarzelen
antwoordde hij wie dat was. Niet hij dus. En het kostte hem blijkbaar
geen moeite om dat over zijn lippen te krijgen. Toen ik hem een paar
dagen later zelf dezelfde vraag stelde, dacht hij even na, en vroeg dan:
‘Waarin?’ Waaruit blijkt dat hij had aanvaard dat men niet op alle
terreinen de beste kan zijn.
Maar ook het idee om de beste te zijn als zodanig, ook op een
geprivilegieerd terrein, had hij opgegeven. Tijdens een ‘open deur les’
in de muziekschool genoot hij ervan dat hij een vraag kon beantwoorden
waar anderen geen raad meer wisten. Maar omgekeerd vond hij het wel erg,
maar niet onoverkomelijk als hij het antwoord niet wist.
Niet alleen in zijn houding tegenover huiswerk was Joske veranderd. Hij
was de laatste weken veel genietbaarder geworden in zijn alledaagse
omgang. Steeds vaker stond hij ’s ochtends goedgezind op. En almaar
vaker was er een ontspannen, tevreden uitdrukking op zijn gezicht te
zien, zonder dat daar een klaarblijkelijke, onmiddellijke aanleiding
voor was. Blijkbaar voelde hij zich steeds beter in zijn vel. Ons was
het niet meteen duidelijk wat er achter deze positieve ontwikkeling
schuilging. In onze houding tegenover hem was nauwelijks iets veranderd.
In zijn omgang met vriendjes was er bij ons weten evenmin iets
veranderd. Eerder was het zijn eigen persoonlijke rijping en de
veranderde situatie in de school die er aan de basis van lagen.
Toch bleef de timing een raadsel: want de nieuwe situatie in school
duurt al bijna een heel schooljaar lang, terwijl de veranderingen pas de
laatste weken erg duidelijk merkbaar werden. Tot het ons te binnen viel
dat Joske de laatste weken op het internet een nieuw soort
computerspelletjes was beginnen te spelen, waar we als ‘verantwoorde
ouders’ eerder met lede ogen op toekeken.: puur competitieve (en
vrij
agressieve) spelletjes waar je allerlei bonussen moet verzamelen om een
volgend niveau te kunnen halen. Bij de spelletjes die hij daarvoor
speelde, was er geen ingebouwde beperking op wat je deed, hoogstens wat
technische moeilijkheden die moesten overwonnen. Zijn enthousiasme voor
de nieuwe spelletjes kon niet op. Om de haverklap kwam hij
enthousiast vertellen over de laatste hindernissen die hij had weten te
overwinnen, en al bij het opstaan 's ochtends vroeg had hij plannen klaar om
een volgende stap naar het einddoel te zetten.
En dat maakt veel duidelijk. Want door de computer word je meedogenloos
afgestraft als je het niet goed doet. Je kunt gewoonweg niet verder als
je niet eerst de nodige voorbereidende stappen hebt gezet. Wat Joske bij
het falen tegenover concrete personen maar moeilijk kon verkroppen,
aanvaardde hij zonder probleem van de computer: die mocht hem
voortdurend herinneren aan zijn falen, hem meedogenloos afstraffen, hem
zonder pardon naar de laagste niveaus van een hiërarchie met heel veel
trappen verwijzen: Joske nam het allemaal van hem aan en onderwierp zich
aan een terreur waar je als ouder nog niet eens aan zou durven denken.
Toch is het pas hier dat hij een betere reactie ontwikkelde dan het
probleem uit de weg te gaan door zich aan een ander succes vast te
klampen. Hier pakte hij de stier resoluut bij de horens: zo groot was
zijn drang om het door de computer gestelde doel te bereiken.
Zo werd ook ons hoe langer hoe duidelijker dat we vanuit deze heel
onverwachte hoek een onverwachte maar onschatbare hulp hadden gekregen.
Meer dan waarschijnlijk heeft de omschakeling naar deze spelletjes de
kroon gezet op een ontwikkeling die al een tijdje bezig was.
©
Stefan
Beyst,
mei 2005
Reacties:
beyst.stefan@gmail.com
Op
de hoogte blijven van nieuwe teksten: mailinglist
zie ook:
 stefan beyst
over liefde: 'de extasen van eros'
|